برای درک و دریافت چیستی هنر، هویت و موجودیت آن نیاز به کتابها و مطالعات گسترده و غور و تفکر در آن است و این مهم میسور نخواهد شد جز با نشر و انتشار کتب هنری که خوشبختانه در سالهای اخیر بسیاری از انتشارات با گسترش درخواست هنرمندان و هنردوستان و برای درک و دریافت بیشتر از هنر به انتشار تالیفات و ترجمههای کتابهای هنری پرداختهاند.
به بهانۀ آغاز نمایشگاه کتاب تیم آرتیبیشن منتخبی از انتشارات معتبر را که به تولید کتابهای هنری مشغول است را معرفی میکند. در سالهای اخیر انتشارات زیادی به هنر روی آوردند. گرچه در این بحث ما عنوان کتب یا موضوعات هنری را اعم از کتابهایی که درباره موضوعات هنرهای تجسمی چون گرافیک، نقاشی، عکاسی دیجیتال و... است و یا کتابهای بینرشتهای مثل فلسفه هنر، اقتصاد هنر، جامعه شناسی هنر و... را کتب هنری میشماریم.
اغلب ناشران کمکم با دریافت اینکه کتابهای هنری بازار خوبی به دست آوردند دست به انتشار کتابهای هنری زدند اما در بین این ناشران، انتشاراتی وجود دارند که به صورت تخصصیتر و حرفهایتر به انتشار این کتب اهتمام ورزیده و در دنیای هنر و بین هنرمندان از اشتهار خاصی برخوردار شدند. نمونههایی از این انتشارات نامی را به صورت منتخب در زیر برای خوانندگان وبلاگ آرتیبیشن آوردیم:
موسسه فرهنگی و پژوهشی چاپ و نشر نظراین انتشارات به شیوهای مدرن و روزآمد به چاپ و تولید کتابهای هنر میپردازد، انتشار کتابهایی که در نوع خود بینظیرند از جمله هنر معاصر ایران از دکتر کشمیرشکن و کتابهای هنر مدرن، انقلاب مفهومی و جنبش های هنری قرن بیستم از دکتر سمیع آذر... که نمونههایی از کتابهای این انتشارت است.
این انتشارات به طور تخصصی در حوزۀ هنر و علی الخصوص هنر مدرن ایران و جهان متمرکز است، و عموما با گرایش نقاشی و گرافیک، انتشار کتابهایی را داشته است که مجموعا تصویری از جریانهای هنری را در پیشروی خواننده قرار داده است. برای شناخت تحلیل و تفسیر و نقد هنر نقاشی مدرن و هنرمندان معاصر نشر "نظر" گزینه مناسبی برای پیدا کردن کتابهای مورد علاقه شما خواهد بود.
نشر سوره مهر شرکت انتشارات سوره مهر به عنوان متولی انتشارات حوزه هنری در طول زمان کوتاه تاسیسش توانسته است با پشتسرگذاردن دوران تاسیسش، خود را به عنوان ناشری برتر در حوزۀ هنری تثبیت کند. سوره مهر ناشر آثاری درباره فلسفه هنر از دکتر مددپور و همچنین ناشر آثاری از حسن بلخاری در حوزه هنر اسلامی و هندی و... است و تاکنون بیش از 87 کتاب را با موضوعات مختلف هنری، هنر اسلامی، فلسفه و نقد هنر، تاریخ هنرهای ایران، گرافیک و انیمیشن به چاپ رسانده است.
انتشارات فرهنگ معاصر از سال 1360 با انتشار کتابهای مرجع هنری و آثار معتبری در زمینه فرهنگ دوزبانه و راهنماهای جامع و دایرهالمعارف هنر و تاریخ هنر مدرنیسم در اختیار خوانندگان و پژوهشگران هنری قرار داده است. از مهمترین کتابهای این نشر: دایره المعارف رویین پاکباز، هنر مدرنیسم ساندرا بوکولا، فرهنگ مواد و تکنیکها، فرهنگ اصطلاحات هنری و اعلام هنرمندان و خوشنویسی ایرانی و ... ارائه داده است.
نشرماهی جزو انتشاراتی است که به تازگی ترجمههای خوبی از محمدرضا ابوالقاسمی در زیباییشناسی هنر به و هنر اسلامی به چاپ رسانده است.
نشر نی علاوه بر کتابها و فیلمنامههایی که از قدیم به چاپ رسانده است، کتابهایی در غالب تاریخ هنر و تاریخ جهان را از ارنست گمبریج که کتابی قدرتمند در طول پنجاه سال گذشته است که تاریخ هنر را از آغاز پیدایشش تا به امروز شرح و تحلیل کرده است، همچنین کتابهایی در نظریههای جامعهشناختی و فلسفی در هنر که همگی با ترجمۀ علی رامین به چاپ رسیده است، همچنین کتابهایی در غالب فلسفه و جامعهشناسی هنر چون چیستی هنر نایچل واربرتن و جامعه شناسی هنر و...
فرهنگستان هنر موسسۀ تالیف و ترجمه و نشر آثار هنریِ وابسته به فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران است که تاکنون دوماهنامۀ خیال، پژوهشنامه فرهنگستان هنر و کتابهای گروههای نمایشی، موسیقی، معماری هنرهای تجسمی سینما را هر کدام تحت نظر گروههای متخصص مشغول به انتشار کتاب است که تاکنون بیش از 520 جلد کتاب ارزشمند به چاپ رسانده است.
نشر پیکره به صورت تخصصی به انتشار کتاب در زمینه ادبیات، تاریخ و هنرهای تجسمی متمرکز بوده و تا بحال کتب ارزشمندی را به بازار روانه ساخته است تازهترین کتاب این نشر "نود سال نوآوری در هنر تجسمی ایران" است که به معرفی مهمترین هنرمندان هنرهای تجسمی ایران از زمان تاسیس دانشکده هنرهای زیبا تاکنون را شرح داده است که خود دانشنامهای جامع قلمداد میشود.
نشر هرمس انتشارات هرمس اگرچه بیشتر حول ادبیات داستانی و نمایشی سیر کرده، اما در کارنامۀ نشر خود کتابهای ارزندهای از زیباییشناسی و نقد و ادبی و فلسفۀ هنری ارائه داده است.
نشر آگه یکی از موسساتی است که انتشار کتابهای مرجعی در حوزۀ هنر را به انجام رسانیده است و کتابهایی چون "هنر در گذر زمان هلن گاردنر تاریخ هنر مدرن و هنر دوران مدرن از کتاب های مهم این نشر در حوزه هنرهای تجسمی بوده است. همچنین این انتشارات با نویسندگان بزرگی نقد هنری چون مصطفی اسلامیه لیلی گلستان و فیروزه مهاجر همکاری داشته است.
نشر نیلوفر این انتشارات از سال 56 ناشر کتابهای ادبیات داستانی و نمایشی و نقد ادبی بوده است که در سالهای کنونی اقدام به انتشار کتاب هایی درباره نقاشان و تاریخ هنر و معماری کرده است.
انتشارات پویانما که به طور تخصصی بر روی مباحث گرافیکی و تخصصیِ طراحی تمرکز کرده است، این انتشارات گزینۀ مناسبی برای یافتن کتابهای گرافیکی و یافتن گرافیستهای جوان داخلی است. از کتابهای موفق این انتشارات کتابهای تصویر سال، و کتابهای راهنمای رنگ و طراحی و بستهبندی میتوان نام برد.
انشارات یساولی از اولین روزهای انتشارش در سالهای 1330 تا امروز به نشر و معرفی فرهنگ و هنر ایرانی از نقاشی، نگارگری پای فشرده و تلاشی مستمر داشته است. از کتاب های برجستۀ آن کتابهای مبانی نقاشی نقوش تزئینی و فرش و آموزش نگارگری و گل و مرغ تذهیب و خوشنویسی بوده است.
انتشارات سمت که در باب تهیه و نشر کتب دانشگاهی تاسیس شد اما در بخش هنر و موضوعات هنری فعالیتی چشمگیر داشته و خلاهای فراوانی را پر کرده است و بیش از 110 کتاب را در خصوص انواع منابع مبانی هنر و هنرهای سنتی، هنرهای تجسمی و نقد و نظر انتشار داده است.
مجلات هنرهای تجسمی همچنین در بین نشریات هنرهای تجسمی، مجلاتی چون: فصلنامۀ "حرفه: هنرمند"، دوهفته نامه "تندیس" (محمد حسن حامدی)، فصلنامه "هنرهای زیبا" (دانشگاه تهران)، ماهنامه "گلستانه"( مسعود شهامی پور)، "هنرهای دیداری" (جهاد دانشگاهی)، مجلۀ "دستاورد" (دانشگاه هنر)، فصلنامه "هنرهای تجسمی" (سازمان تبلیغات اسلامی) که در زمینه هنرهای تجسمی کارکردهاند و بازخورد هنری مناسبی نسبت به باقی مجلات دارند، همچنین در زمینۀ عکاسی: ماهنامه "دوربین عکاسی" و فصلنامه "عکاسی خلاق"، ماهنامه "عکس"، فصلنامه "عکس خبری" و مجله "عکسنامه" و دو فصلنامه "نور رویایی" جزو مجلات برتر عکاسی منتشر شده تا به حال هستند.
علاوه بر انتشارات هنرهای تجسمی ناشران برجستهای بر روی هنرهای موسیقی، معماری و تئاتر و سینما به طور تخصصی فعالیت دارند که نام بردن تمامی آنها از حوصلۀ این مقال خارج است، سه نمونۀ این ناشران عبارتند از: انتشارات ماهورکه با انگیزۀ تولید و انتشار آثار موسیقی تاسیس شده و بیش از 400 لوح فشرده و 150 عنوان کتاب دربارۀ موسیقی تولید و منتشر کرده است؛ انتشارات پارت که به نشر و پخش کتب سینما، موسیقی ایرانی، کلاسیک و آموزشی پرداخته است؛ انتشارات نیلا که با گرایش و تخصص هنر و ادبیات شروع به فعالیت داشه است، اکنون بر روی کتابهای تئاتر و ادبیات داستانی و نمایشی متمرکز است.